artykuł z parkietu

"Parkiet" na święta
Czy spółkom uda się jednak zwiększy ć zyski w przyszłym roku?
Tomasz Hońdo

W 2009 r. zy­ski net­to firm gieł­do­wych będą śred­nio o 14 pro­cent więk­sze niż w koń­czą­cym się ro­ku - tak uwa­ża­ją ana­li­ty­cy. Nie ozna­cza to, że eks­per­ci nie do­strze­ga­ją efek­tów spo­wol­nie­nia go­spo­dar­cze­go

- sza­cun­ki zy­sków na mi­ja­ją­cy rok zo­sta­ły prze­cięt­nie ob­cię­te o 12 pro­cent w sto­sun­ku do te­go, cze­go ocze­ki­wa­li rok te­mu


Kiedy 12 miesięcy temu sporządzaliśmy zestawienie prognoz zysków spółek giełdowych na kończący się obecnie rok 2008, bessa od kilku miesięcy zbierała żniwo. Gromadząc dane na temat prognoz, postawiliśmy wtedy pytanie - czy bessa to efekt tego, że nad przedsiębiorstwami zawisła groźba spadku zysków, czy może jedynie efekt skrajnego przewartościowania akcji? Zebrane przez nas wówczas prognozy wskazywały, że zdaniem analityków i samych spółek bliższa prawdy jest ta druga odpowiedź (przeciętnie zyski giełdowych firm miały się bowiem powiększyć w 2008 r. o prawie 30 proc.).

Z czasem jednak ta dość optymistyczna teza stanęła pod znakiem zapytania. Podczas gdy jeszcze w połowie mijającego roku analitycy i zarządy przedsiębiorstw nie brały serio groźby poważniejszego pogorszenia rezultatów finansowych, to październikowy kryzys zaufania na rynkach międzybankowych i widmo globalnej recesji kazały zweryfikować optymizm. Wraz z nagłymi radykalnymi cięciami prognoz wzrostu gospodarczego dokonanymi przez ekonomistów ekspertom od analizy spółek giełdowych też nie pozostało nic innego, jak tylko obniżyć szacunki.

Jednym z objawów zwątpienia w dotychczasowe przewidywania stało się nie tylko obniżanie prognoz przez spółki, ale wręcz ich odwoływanie. Jednym z najbardziej spektakularnych wypadków było anulowanie szacunków przez znanego dewelopera J. W. Construction. Podczas gdy w styczniu spółka oczekiwała zysku netto w 2008 r. w wysokości 219,7 mln zł, to w sierpniu obcięła prognozę do 150,6 mln zł, a w październiku całkowicie wycofała się z szacunków, argumentując to drastyczną zmianą sytuacji makroekonomicznej, zwłaszcza zaostrzeniem kryteriów udzielania pożyczek hipotecznych przez banki.

Inny skutek zdezorientowania spółek zmieniającą się sytuacją gospodarczą widoczny jest w naszej tabeli - kolumna z prognozami zarządów na 2009 rok świeci tym razem pustkami.

Analitycy też zaskoczeni

Zmianę oczekiwań widać także w raportach analityków domów maklerskich. Niekiedy eksperci całkowicie wycofali się z podawania szacunków (przykładowo Dom Inwestycyjny BRE zrezygnował z zajmowania się wspomnianym J. W. Construction i innymi deweloperami). Ponieważ jednak podawanie prognoz to istota zawodu analityków, o masowym wycofywaniu się z przewidywania przyszłości nie może być mowy. Co nie oznacza, że dotychczasowe prognozy nie zostały zrewidowane w dół.

Jak wynika z naszego zestawienia, aktualne szacunki zysków spółek w kończącym się roku są przeciętnie o prawie 12 proc. niższe od prognoz, jakie analitycy opublikowali rok temu. Drastyczne cięcia dotyczą zwłaszcza wyników spółek związanych z szeroko pojętymi rynkami surowców. Na tej liście znalazły się takie firmy, jak Grajewo, Grupa Lotos, Mondi Świecie, Paged czy PKN Orlen. Eksperci przestali też wierzyć w możliwość osiągnięcia wcześniej planowanych zysków przez przedsiębiorstwa chemiczne, jak Ciech czy Synthos.

Inną branżą o słabnących, zdaniem analityków, fundamentach są producenci materiałów budowlanych.

Przed obniżką prognoz nie uchroniła się niemal żadna branża. W dół zaczęły iść szacunki zysków nawet firm działających w uznawanym dotąd za bardzo mocny fundamentalnie sektor dóbr konsumpcyjnych. Co prawda stosunkowo niewiele, ale i tak w dół zrewidowali analitycy szacunki dla takich spółek, jak LPP czy Gino Rossi. Eksperci przestają wierzyć także w szybki rozwój nawet typowo "wzrostowej" spółki, jak TVN. Tnąc szacunki rezultatów finansowych, nie oszczędzili również spółek zaliczanych do elitarnego wskaźnika WIG20. Radykalna rewizja dotknęła np. Agorę.Obniżając prognozy, analitycy dali wyraz temu, że przynajmniej częściowo spadek kursów jest skutkiem pogorszenia się sytuacji fundamentalnej. To znaczna odmiana wobec tego, o czym pisaliśmy przed rokiem.

Przyszły rok nie będzie taki zły?

Pocieszeniem dla posiadaczy akcji może być to, że nawet mimo powszechnych rewizji szacunków na kończący się rok, przyszły rok - zdaniem analityków - podtrzyma wzrost zysków. Co prawda, nie będzie on tak okazały jak w ostatnich latach, ale przeciętna zwyżka o prawie 14 proc. byłaby i tak dobrym osiągnięciem w czasach globalnego spowolnienia gospodarczego.

Co nie oznacza, że w zestawieniu prognoz na 2009 r. nie można znaleźć spadków zysków w stosunku do kończącego się roku. Analitycy najgorzej oceniają perspektywy koncernów nawozowych. W dwucyfrowym wymiarze mają skurczyć się wyniki Tarnowa, Polic i Puław. Trzeba jednak przyznać, że w tym roku rezultaty tych spółek zaskoczyły ekspertów na plus z powodu nieoczekiwanego wzrostu cen nawozów.

Skok zysków - dla odmiany wobec obecnego roku - mają za to zanotować koncerny paliwowe. Dobrą formę, zdaniem analityków, podtrzymają przedsiębiorstwa budowlane. Nie tylko jest to właściwie jedyna branża, której tegoroczne zyski na ogół pozytywnie zaskoczyły ekspertów - również przyszły rok powinna zaliczyć do udanych. Zysk netto trzech budowlanych potentatów (Budimex, PBG, Polimex-Mostostal) ma się powiększyć przeciętnie o 30 proc.

Warto przy tym pamiętać, że przedsiębiorstwa budowlane należą do najdroższych na warszawskim parkiecie (według danych GPW wskaźnik cena/zysk dla sektora jest dwa razy wyższy niż przeciętnie w gronie firm z indeksu WIG), co świadczy o tym, że przynajmniej częściowo inwestorzy wkalkulowali już wyższe zyski przedsiębiorstw w ceny akcji.

Jak sporządziliśmy zestawienie

W tabeli zebraliśmy aktualne prognozy

zarządów spółek opublikowane w postaci

komunikatów od początku bieżącego roku

do 23 grudnia oraz prognozy analityków

udostępnione do publicznej wiadomości

od 1 września do 17 grudnia 2008 r. W przypadku gdy zarząd spółki podał przedział prognozy, przyjęliśmy średnią z tego przedziału. Domyślnie w tabeli podane są prognozy

wyników skonsolidowanych. O ile spółka

to rozróżniła, pod uwagę braliśmy zysk netto przypadający na akcjonariuszy jednostki

dominującej.