wstęga Bollingera

Ponieważ jak większość przynajmniej średnio-zaawansowanych techników przeszedłem od etapu zachwytów nad tym narzędziem aż do uznania go za absurdalne, ponieważ ostatnio sporo dyskutujemy z Dapim na temat zmienności i kanałów, i wreszcie - ponieważ jestem bardzo ciekaw innych opinii, które - mam nadzieję - pozwolą mi spojrzeć na to narzędzie z odmiennego punktu widzenia, ośmielam się podzielić moimi obserwacjami i wnioskami. Wstęp opuszczam. Dostępny w almanachach wszelakich.

Określenie "dynamiczna zmienność" to dla mnie zwykła tautologia (masło maślane), no ale od tego wyszedł John Bollinger. Mierzy on ją poprzez odchylenie standardowe (Standard Deviation - SD), na którym opiera się rozkład Gaussa. Problem w tym, że rozkład normalny (Gaussa), co już zostało dowiedzione, bynajmniej nie odwzorowuje w sposób właściwy charakterystycznych dla cen akcji na giełdzie zmian. Mówiąc w skrócie, chodzi o to, że krzywa "dzwonu Gaussa" może informować nas o prawdopodobieństwie sytuacji na giełdzie prawdopodobnych najbardziej, ale gubi się w swoich "ogonach", czyli sytuacjach szczególnych, które nas przecież interesują najbardziej ("szczególne" wzrosty cen akcji, nagłe, rzadkie wyskoki kursu). Takie "ogony prawdopodobieństwa" - przynajmniej na dzisiejszy stan wiedzy - łatwiej i dokładniej wyznaczyć można dzięki rozkładowi logarytmicznemu (log-normalnemu).

Wniosek "teoretyczny"? Bollinger zacznie się gubić przy nagłych zmianach. Praktyka? Tak, tak właśnie jest.

Oczywiście zmienność można wyznaczać i inaczej, choćby poprzez ATR, jak starał się robić Wilder. Co prawda chłop też nie mógł się zdecydować, czy to trzeba odejmować (punktowo), czy dzielić (procentowo), a już całkiem wszedł w maliny, uśredniając to poprzez EMA, no ale różne próby mamy. I działają one też w różny sposób.

No to teraz o średnich właśnie. Na szczęście EMA nie jest osią Bollingera, ponieważ jej przebicie przez kurs zazwyczaj sygnalizuje ruch OD tej średniej (a nie DO niej) - tak więc nie nadaje się na oś oscylatora (ciekawe, ilu twórców różnych wskaźników o tym pamięta?) Zastosowano tu zwykłą średnią kroczącą, ale to też przecież nie jest "wartość oczekiwana". Co nią może być? Mediana? Według mnie jeszcze inna, ale o tym kiedy indziej. Być może. Nie, raczej jednak nie.

Wstęgę Bollingera najłatwiej zanalizować na oscylatorze (BOS): mamy tam dwie wstęgi - górną i dolną (rozciągnięte do linii prostych) ustawionych na "pi razy drzwi" dwa odchylenia standardowe, które nie mierzą tych sytuacji, w których są najbardziej potrzebne, położone na średniej, która również na oś oscylatora (jako wartość oczekiwana) się nie nadaje. No to jak to ma działać? Ano najczęściej - na odwrót.

I tak właśnie jest. Twórca narzędzia zamierzał wyznaczyć kanał, dzięki któremu wyłapiemy dołki i szczyty, podążając za trendem i dopasowując się do wielkości zmian. Łatwo się zachwycić taką ideą. Normalnie graal. Niestety rzeczywistość jest inna: największe zmiany następują po znaczącym zawężeniu się ramion wstęgi, a najskuteczniejsze taktyki gry oparte na tym wskaźniku opierają się nie na "kanale", a na WYBICIU z Bollingera. Co prawda moje ulubione "almanachy" podają taktyki w stylu "ni to kanał - ni to banał", czyli, nie wdając się w szczegóły: "bierz, jak odbije, ale jak potem poleci w dół, to już nie wiem co", ale do takiej <filozofii>, to już chyba jednak znajdziemy efektywniejsze narzędzia. Dlaczego?

Bo wstęga Bollingera opiera się jedynie na cenach zamknięcia, nie uwzględniając - bardzo przecież ważnych dla kanałów - maksimów i minimów. Jeżeli dodamy do tego wspomniany fakt, iż najczęściej "działa" to tym lepiej, im sytuacja jest klarowniejsza, to okazuje się, że zwykły STS, czy też już całkiem prościutki %R sprawdza się o wiele lepiej (te dwa wskaźniki pamiętają ostatnie ekstrema intra, wstęga nie). Zresztą, jeśli porównamy zalecane taktyki gry na %R w "horyzoncie" i przy wybiciach (są takie - podsumować je można zdaniem: "graj tak, chyba że na odwrót"), to okaże się, że są to taktyki takie same. No to po co nam Bollinger?

W większości systemów trend/cena potrzebna jest nam... "cena". Czytam sobie czasem różnych "fachmanów" o uznanych nazwiskach i jak widzę, że do "ceny" używają <szybkiego RSI> (aż się łapię za głowę!), to taki BollingerOScillator może być dla nich rzeczywiście wybawieniem i odkryciem na miarę Nagrody Nobla. O ile oczywiście będą umieli zamienić -2 na zero a +2 na sto. Często w to wątpię. Według mnie wstęga - w swojej obowiązującej postaci udowadnia jedynie zasadę: "nie walcz z trendem", a w postaci, którą można by udoskonalić... powodzenia, mam nadzieję, że kogoś natchnąłem. Odpowiednia średnia, ekstrema, właściwy sposób liczenia i uśredniania zmienności, wrzucić w oscylator i łapać dołki i górki!

Tyle moich wniosków. No może jeszcze jeden: Bollinger bardzo ładnie wygląda wizualnie i być może dla kogoś, kto woli wykresy i wzorki od nudnych liczb i tabelek, jest narzędziem nieocenionym. Być może pozwala jakoś tam wyznaczyć sobie jakieś zakresy, jakieś ruchy, kanały... Jestem bardzo ciekaw innych obserwacji i wniosków. Najlepiej całkowicie sprzecznych z moimi. Pozdrawiam.

WD srednie to najwspanialsza rzecz jaka wymyslono! aczkolwiek ze wsteg korzystac nie umiem i zastosowania nie widze, troche sie nimi bawilem ale nie umialem znalezc momentow zakupu ani sprzedazy chociaz teorie znam...

Nic nie obalasz...jeżeli przyjmiesz, że dane są niezależne...
Czy dane giełdowe są niezależne ? Czy dzień wczorajszy nie ma odzwierciedlenia w dniu dzisiejszym ?

ps.
U mnie masz test Bollingera..w obydwie strony w wstędzę i wyjście poza...

dapikus.blogspot.com/search/la...
czytać "od dołu" (od artykułu nr 1)

Od siebie dodam, że Dapi pominął jeszcze jedną - najważniejszą przecież - rzecz.
Otóż nie zmierzył on "mocy" zdarzenia.
O co chodzi? W skrócie: 95% zdarzeń może i jest we wstędze (a może i nie), ale to jedno, jedyne, które poza nią wyskakuje, to np. wzrost ceny akcji o 100% w ciągu jednego dnia. Spojrzenie przez ten pryzmat ukazuje jeszcze wyraźniej to, co udowadnia Dapi:

Bollinger? Nawet jeśli, to na odwrót.

Zgadzam się całkowicie. Dlatego ja wcale tematu nie drążę. Natomiast sam wiesz, jak czasem ktoś z boku może dać Ci jakieś nowe spojrzenie, ideę, pomysł, wskazać rzecz, o której zapomniałeś... i dlatego mam nadzieję, że ktoś o BOS czy SD napisze coś pozytywnego, udowodni, że jednak się da, że Snake'a gubi pycha i w jakimś momencie niedokładność lub czysty brak wiedzy, doświadczenia.